☰

Cuốn sách Điều Nhỏ Nhặt Tạo Nên Số Phận của Andy Andrews là tập hợp những câu chuyện về Jones – một ông lão giản dị nhưng vô cùng bí ẩn, người đã thay đổi cuộc đời của nhiều người bằng tài năng dẫn dắt và sự uyên thâm của mình. Từng dòng chữ trong tác phẩm này được viết ra từ những trải nghiệm của tác giả và những mảnh đời xung quanh, nhằm mở ra cho độc giả nhận thức sâu sắc về những điều hiển hiện thường nhật trong cuộc sống.

Dưới đây là tổng hợp những câu nói hay và những nguyên tắc cốt lõi từ Jones và các nhân vật khác được rút ra từ cuốn sách:

I. Sức Mạnh của Điều Nhỏ Nhặt và Lựa Chọn Cá Nhân

Những lời dạy của Jones thường tập trung vào tầm quan trọng của các quyết định nhỏ bé hàng ngày, thứ tạo nên một bức tranh lớn hơn về cuộc đời:

  • “Tất cả những lựa chọn, lời nói và hành động của cháu là điều bất biến.”.
  • “Cuộc sống là một vết mực không thể tẩy sạch, con trai. Hãy tỉnh táo nào. Cháu đang bôi những nét mực nhỏ với mỗi phút giây cháu bước đi lên trái đất này. Và bằng những nét mực nhỏ đó, cháu tạo ra một bức tranh cuộc sống của mình sau này – một kiệt tác hoặc một thảm họa.”.
  • “Rất nhiều người nói với cháu rằng những điều nhỏ bé không quan trọng. Tốt hơn hết cháu nên ghi nhớ điều này. Những điều nhỏ bé có quan trọng. Đôi khi, những điều nhỏ bé lại quan trọng nhất.”.
  • “Mọi người thường chú ý đến những điều lớn lao, nhưng dường như không mấy ai hiểu được rằng những điều lớn lao đó luôn được tạo nên từ những điều nhỏ bé. Khi bỏ qua chúng, mọi việc sẽ trở nên khó giải quyết hơn.”.
  • “Đừng bận tâm vào những điều nhỏ nhặt,” Jones nói với vẻ khinh thường. “Lời nói dối đó sẽ hủy hoại cuộc đời cháu.”.
  • “Mỗi ngày trong đời, đều có ai đó định đẩy cháu vào một cái hồ. Và tốt hơn hết cháu nên quyết định ngay lúc này cháu sẽ phản ứng ra sao khi việc đó xảy ra.”. (Kết quả mọi việc sẽ phụ thuộc vào cách bạn lựa chọn phản ứng: rên rỉ, khóc lóc, hay ra khỏi hồ bơi với một nụ cười).
  • “Mỗi người đàn ông và phụ nữ đều có một tương lai phía trước. Những lựa chọn của chúng ta ngay lúc này – tuần này, tháng này, năm này – đều rất khó khăn. Một khi đã đưa ra, ảnh hưởng của chúng sẽ không bao giờ biến mất.”.

II. Quan Điểm và Tư Duy Đúng Đắn

Jones nhấn mạnh rằng cách một người suy nghĩ sẽ định hình các quyết định và cuối cùng là kết quả họ đạt được:

  • “Điều mà một người suy nghĩ chắc chắn và luôn luôn được quyết định bởi cách người đó suy nghĩ.”.
  • “Nếu tình hình của cậu là lỗi của bất kỳ ai hay điều gì khác, thì có rất ít hy vọng cho cuộc sống của cậu sau này.”.
  • “Trách nhiệm chính là sự hy vọng và làm chủ.”.
  • “Nếu cậu có thể hiểu được và tin vào điều này, đó sẽ là một khoảnh khắc quyết định trong hành trình của cậu. Cậu có hiểu không, Baker? Nếu hiểu việc phải đưa ra những lựa chọn dẫn bản thân đến một nơi mà mình không thích, chẳng phải sẽ rất hợp lý khi cậu có thể đưa ra những lựa chọn dẫn cậu đến một nơi mà mình thích sao?”.
  • (Khi đối diện với sự mơ hồ/khó khăn): “Những suy nghĩ lo lắng gây hoang mang hoặc chán nản thực ra là lối vào đến với sự hiểu biết.”.
  • “Sự khác biệt là ‘Tôi vẫn chưa thể làm điều đó.’ Khi hiểu được khái niệm này, nó mở ra một cuộc sống mới hoàn toàn khác so với hiện tại.”.
  • “Sự mơ hồ không là gì ngoài việc ‘không biết câu trả lời’.”.
  • “Quan điểm thay đổi mọi thứ.”.
  • “Jones, ta không hỏi cháu có thể đọc chứ; ta chỉ muốn hỏi cháu có đọc không thôi.”. (Thử thách nhận thức: Giữa khả năng và hành động).
  • (Về việc học hỏi): “Ta không yêu cầu các bạn phải hiểu. Ta đơn giản chỉ khuyến khích các bạn làm theo. Vì chỉ khi làm theo, rốt cuộc, các bạn mới bắt đầu hiểu được.”.

III. Sống Phi Thường và Khác Biệt

Jones thách thức khái niệm “bình thường” và khuyến khích mọi người vươn tới kết quả vượt trội:

  • “Sự bình thường không phải là một mục tiêu.”.
  • “Bình thường không phải là kiểu người cậu muốn trở thành.”.
  • (Nguyên tắc bí mật về thành công): “Nếu cậu đang làm những gì mọi người đều làm, cậu đã phạm sai lầm. Tại sao ư? Bởi hầu hết mọi người không đạt được kết quả được xem là phi thường.”.
  • “Thế nên, để có được kết quả vượt xa mức bình thường, cậu không thể chỉ suy nghĩ và hành động như một người bình thường.”.
  • “Nếu không muốn một cuộc sống bình thường, cậu phải luôn cảnh giác, và nghi ngờ những kết luận từ suy nghĩ thông thường.”.
  • (Về những cảm xúc tiêu cực): “Con trai, hãy dẫn lối những cảm xúc tiêu cực, đừng bao giờ cho phép những cảm xúc đó dẫn dắt con. Luôn dẫn lối chúng di chuyển một cách nhanh chóng theo hướng ngược lại với hướng chúng khăng khăng dẫn con đi!”.
  • (Về việc mắc kẹt): “Mắc kẹt thật sự không phải là một điều xấu. ‘Mắc kẹt thật sự’ mang đến một cơ hội được định hướng rõ ràng. Khi một người bị mắc kẹt, họ phải đưa ra được một lựa chọn. Cháu có thể từ bỏ, hoặc có thể vượt qua để đến một mức độ hiểu biết và thành công mới.”.
  • “Hãy đi về phía ánh sáng.”.

IV. Các Nguyên Tắc về Nhân Cách: Sự Chính Trực và Chí Khí

Jones đưa ra sự phân biệt rõ ràng giữa hai phẩm chất này để giúp mọi người đạt đến sự tuyệt vời:

  • Sự Chính Trực (Integrity): “nghĩa là đáng tin cậy và chắc chắn, có thể thực hiện được công việc đã đề ra.”. Một người chính trực là người không làm điều sai trái.
  • Chí Khí (Character): “lại là chủ động làm những việc đúng.”.
  • “Một người không có sự chính trực thì không thể là người có chí khí. Tại sao ư? Vì một lý do đơn giản rằng, không thể làm điều đúng đắn trong khi đang làm điều sai trái.”.
  • Chí khí là phẩm chất “có thể nâng một người chính trực từ điều kiện bình thường đến tốt nhất.”.

V. Về Sự Thay Đổi và Giá Trị

Jones lý giải về sự thay đổi và cách thức tạo ra ảnh hưởng lâu dài:

  • (Về văn hóa): “Đừng bao giờ quên rằng các bạn sẽ hình thành nên văn hoá nơi các bạn sống, nếu không, văn hoá các bạn từng đồng thuận sẽ định đoạt – và có thể một ngày nào đó – liệu các bạn có được tồn tại hay không.”.
  • “Sự thay đổi thật sự – một kiểu thay đổi kéo dài – có thể rất đột ngột, nhưng nó hoàn toàn có thể đoán trước được.”.
  • (Hai yếu tố cho sự thay đổi lâu dài): Một là, hiểu được sự thay đổi đó có lợi như thế nào cho bản thân; hai là, có bằng chứng chắc chắn khiến họ không có nghi ngờ gì.
  • (Về giá trị): “Con người mà cậu trở thành sẽ được quyết định bởi giá trị cậu mang đến cho mọi người.”.
  • “Giá trị cao nhất – giá trị quan trọng nhất – là giá trị chúng ta tạo ra trong cuộc đời mình và sử dụng nó như thế nào cho những người khác.”.
  • “Nếu cô thật sự muốn tạo ra thật nhiều cơ hội cho người khác với đôi cánh bướm của mình (hiệu ứng cánh bướm), cô phải trở thành một người có thể đạt tới tất cả những điều đó.”.
  • “Ta không phải người sẽ đưa các bạn đi suốt quãng đường để tiến tới đích. Ta chỉ đơn thuần soi sáng đôi chút trên con đường đó thôi.”.
  • (Về sự xuất hiện của Jones): “Ta chỉ ở quanh đây thôi. Luôn luôn như vậy.”.

VI. Bản Chất Bí Ẩn của Jones

Jones là người luôn ở đó, dù không đi trọn vẹn hành trình cùng bất kỳ ai:

  • (Khi được hỏi đi đâu) “Không, để có thể nhớ cháu, thì ta phải rời đi thật xa. Và ta đã không đi đâu cả. Ta vẫn ở quanh đây thôi.”.
  • “Ta không phải người sẽ đưa các bạn đi suốt quãng đường để tiến tới đích. Ta chỉ đơn thuần soi sáng đôi chút trên con đường đó thôi.”.
  • (Về sự thay đổi) “Sự thay đổi thật sự – một kiểu thay đổi kéo dài – có thể rất đột ngột, nhưng nó hoàn toàn có thể đoán trước được.”.
  • (Về lý do kết thúc lớp học làm cha mẹ) “Một người chỉ dựa vào một giáo viên hoặc lớp học nhất định mà họ đánh giá cao, điều đó thường làm sự tiến bộ của họ bị chậm lại, dù rất ít người có thể nhận ra những khía cạnh tiêu cực của việc gắn bó với điều gì đó có hiệu quả.”.

KẾT LUẬN

Điều Nhỏ Nhặt Tạo Nên Số Phận không chỉ là một tập hợp các câu chuyện, mà là một sổ tay về những nguyên tắc vượt thời gian được trình bày qua cuộc đời Jones—một “kẻ cổ lỗ sĩ” không có gì nổi bật ngoài chiếc áo thun và quần jeans nhưng lại sở hữu trí tuệ phi thường.

Thông điệp cốt lõi của tác phẩm là số phận không phải là định mệnh mà là tổng hòa của những lựa chọn nhỏ bé hằng ngày. Cuộc sống được ví như một bức tranh không thể tẩy xoá, và mỗi lời nói, hành động đều là những nét mực nhỏ tạo nên kiệt tác hoặc thảm họa.

Cuốn sách thúc đẩy độc giả:

  1. Chủ động lựa chọn sự phi thường: Jones khuyên rằng việc chấp nhận sự “bình thường” là một sai lầm, và để đạt được kết quả vượt trội, chúng ta phải cảnh giác và nghi ngờ những kết luận từ suy nghĩ thông thường.
  2. Đón nhận trách nhiệm và sự mơ hồ: Bằng cách chấp nhận rằng mọi khó khăn đều là do lựa chọn của bản thân, chúng ta mới có hy vọng và quyền làm chủ tương lai. Sự lo lắng, chán nản hay bế tắc (mơ hồ) thực chất là “lối vào đến với sự hiểu biết”, và chiến thắng chỉ nằm ngoài ranh giới của sự mơ hồ.
  3. Tập trung vào Giá trị: Thành công và di sản của một người được đo lường bằng giá trị mà người đó tạo ra cho cuộc sống của người khác, chứ không phải số tài sản tích lũy được.

Tác phẩm kết thúc với nhận thức của người kể chuyện (Andy) rằng những điều bình thường hằng ngày thực chất ẩn chứa những câu chuyện và khả năng đáng ngạc nhiên, đủ sức tạo nên một cuốn sách tuyệt vời. Và dù Jones luôn biến mất sau khi hoàn thành nhiệm vụ “soi sáng đôi chút trên con đường”, ông vẫn luôn hiện hữu, sẵn sàng cho những ai thực sự cần ông—một niềm tin vĩnh cửu và an ủi.